Regelmatig komt er iemand bij me voor een consult en zegt: “ik heb een probleem”.
Dat kan bijvoorbeeld het volgende zijn : “als ik na een sessie thuis ben, voel ik me niet zo goed, heb ik last van oude herinneringen.”
Ik vraag dan meestal: ‘En wat is dan het probleem…?’ en dan valt er meestal een stilte of volgt er agitatie. Want je wil gehoord en gezien worden met je probleem. Immers, met deze verwachting kom je naar mij (meestal 😉 )
En als ik dan vervolgens aangeef dat ik die symptomen zie als een mooie ontwikkeling in plaats van een probleem leidt dat opmerkelijk vaak tot verrassende inzichten en reacties.
Voorbeeld:
Marnix*: Ik ben nerveus en voel me ongemakkelijk voor en tijdens de groepssessies bij jou. Soms krijg ik dan flashbacks uit mijn verleden.
Ik: En wat is dan het probleem…?
Marnix: Hoezo…? Jij hebt makkelijk praten hè.
Ik: Mag jij dan niet nerveus zijn en flashbacks ervaren? Het is heel mooi dat je dat mag voelen en het kunt benoemen; dat je erin slaagt erbij te blijven. Je vlucht immers niet meer weg en dat is grote winst!
Marnix: Ja… da’s waar… [opluchting]
Ik: Jazeker. Het is juist goed dat je dat voelt en het in contact brengt, zoals je nu doet. Dus wat is eigenlijk je probleem?
Marnix: Ehm… eigenlijk niks meer.
Ik: Ja, mooi hè, hoe dat werkt?
[*niet de echte naam]
Vaak blijkt dus het labelen van een ongemakkelijk gevoel dat samenhangt met een probleem hét probleem te zijn.
Want wij zijn gewend om alles wat maar ongemakkelijk voelt, te zien als probleem.
Zelfs als de oplossing (het toestaan van een ongemakkelijk gevoel) een poort naar herstel is.
Deze manier, het uitdiepen, het diepgaan (in het verleden) heb ik zelf ook tot in den treure ondergaan. Eerst als hulpvrager en later ook als therapeut. Een onwrikbare neiging om diep in te gaan op ‘problemen’ en ze eindeloos uit te spitten. Tot op de bodem te gaan. Bij mezelf en bij anderen. Het heeft me ook veel gebracht in mijn werk, maar dat kost dan ook letterlijk 20 jaar..
Gelukkig besef ik nu dat het ook anders (korter) kan; maar niet met (woord)kunstjes want daar ben ik wars van.
Maar wél door grondig te onderzoeken wat NU nog het probleem is; los van het verhaal en de overtuigingen daaromheen.
Van verhaal naar verlichting
Het verhaal uit het verleden is daarbij niet zo belangrijk. Jazeker, het moet een keer gehoord worden; absoluut! Maar feitelijk gaat het over wat je verleden vandaag nog teweegbrengt in je systeem.
Steeds vaker blijkt dat als ik als ik uitsluitend de vraag herhaal wat nú het probleem is, dat na een eerste verbazing, gevolgd door agitatie, er uiteindelijk een soort verlichting optreedt. Die verlichting houdt in dat je heel vaak gaat beseffen dat het probleem grotendeels bestaat als jouw ‘verhaal uit het verleden’ en weinig tot niets met jouw heden van doen heeft; want zelf triggers uit het verleden kunnen alleen maar in het hier en nu worden waargenomen. En als je ze dan kunt benoemen als ‘oud’ en misschien nog ‘vervelend’ transformeert er al heel veel.
We mogen beseffen dat we in onze kern heel krachtig zijn, echte ‘survivors’ doordat we er nog steeds zijn, in one piece, ondanks dat verleden.
Natuurlijk kan een moeilijke jeugd en/of trauma zorgen voor veel problemen ook in het hier en nu. Maar als je het verhaal koppelt aan je huidige situatie en waarom het zo is, dan bevestig en bestendig je eigenlijk vooral dat het zo is (en blijft).
En dat is vaak een anker om niet te hoeven veranderen. Want hoe graag we diep van binnen ook anders willen, veranderen vinden we heel erg eng. Zelfs als het ten goede is. Zo werkt ons systeem nu eenmaal, en het is goed om dat te beseffen.
Probeer je maar eens voor te stellen hoe het zou voelen als je ineens geliefd zou zijn, volmaakt gezond, succesvol en zeer welvarend… Voor velen van ons is dat heel moeilijk te beseffen en te ontvangen. Want ontvangen (van het leven) is vaak lastiger dan geven…
Ik richt me daarom steeds meer op wat je eigenlijk wilt bereiken als het gaat om innerlijke verwerking en externe doelen. Hoe kun je die ‘saboteurs’ ontmantelen die innerlijke verandering en transformatie in de weg staan?
Frappant is het om te merken dat mijn sessies daardoor lichter worden; zonder in te boeten aan diepgang, en ondanks de beladen thematiek waarmee ik vaak werk.
Verdwijnen problemen dan als sneeuw voor de zon?
Eerlijk gezegd: nee dat niet, maar ze worden bijna altijd veel kleiner en er komt lucht door naar de kern toe te gaan van wat NU het probleem is, en door daar voor nu passende hulpbronnen bij te zoeken. Dat geeft een gevoel van lucht, een stukje controle te hebben en het besef dat je meer bent dan jouw probleem. Het geeft je breathing-space totdat het moment voor een echte transformatie komt.
En echte transformaties gebeuren in ‘onbewaakte’ momenten; op het moment dat heel jouw systeem er klaar voor is. Het kan in je slaap gebeuren, tijdens een ritueel, tijdens/na een sessie of door geraaktheid in contact met een ander.
Niemand die het weet of er echt zicht op heeft maar JIJ voelt het meteen als het zover is.
En dat proces heeft een eigen (en naar mijn mening) heilig tempo waar een therapeut niet aan mag morrelen.
Dat is jouw tempo als je durft daarop te vertrouwen. ..
En in die tussenliggende periode(s) kan ik met je meelopen; je problemen terug brengen tot wat ze NU zijn….
Marcel Kerkhofs
Coaching to the core
